Kredi başvurusu yapmadan önce hangi ücretlerin alınabileceğini ve hangi durumlarda geri talep edilebileceğini öğrenmek için hesap.com’un ihtiyaç kredisi masrafları rehberine göz atabilirsiniz. Bu rehber, kredi tahsis ücreti, sigorta primleri ve iade edilebilen kalemler hakkında net bilgiler sunarak, daha bilinçli bir karar vermenize yardımcı olur.
Bir ihtiyaç kredisi kullanırken karşınıza çıkabilecek temel masraf kalemleri genellikle şunlardır:
Bankalar, kredi başvurusunu değerlendirme ve onay süreci için tahsis ücreti alabilir. BDDK düzenlemelerine göre bu ücret, kullanılan kredi tutarının binde 5’ini geçemez. Örneğin 100.000 TL’lik kredide maksimum 500 TL tahsis ücreti kesilebilir.
Birçok banka, krediyi kullanan kişinin vefat etmesi durumunda borcun teminat altına alınması için hayat sigortası yaptırır. Bu sigorta genellikle isteğe bağlıdır; ancak bazı bankalar zorunluymuş gibi davranabilir. Eğer sigorta yapılacaksa, dilediğiniz sigorta şirketinden poliçe alabilirsiniz.
Bu vergiler, kredi faizi üzerinden otomatik olarak hesaplanır. BSMV oranı %5, KKDF oranı ise %15’tir. Her iki vergi de kredinin faiz tutarına dahil edilir ve bankalar tarafından devlete ödenir.
Bazı bankalar, isteğe bağlı hizmetler için ek ücretler talep edebilir (örneğin, krediyle birlikte sunulan sigorta paketleri veya işlem bedelleri). Ancak bu tür ücretlerin alınabilmesi için sözleşmede açıkça belirtilmesi gerekir.
Krediye ilişkin masraflar genellikle başvuru onaylandıktan hemen sonra tahsil edilir. Bankalar, tahsis ücretini doğrudan kredi tutarından kesebilir. Örneğin 50.000 TL’lik kredide 250 TL tahsis ücreti varsa, hesabınıza 49.750 TL yatırılır.
Sigorta primleri ise vade süresine, yaşınıza ve kredi tutarına göre değişir. Örneğin 36 ay vadeli bir kredi için yıllık 250-600 TL arası bir hayat sigortası primi ödenebilir. Eğer sigorta poliçenizi banka dışından yaptırmak isterseniz, bankanın bunu kabul etme yükümlülüğü bulunur.
Masraflar konusundaki en önemli nokta, tüm ücretlerin önceden açıkça bilgilendirilmesi zorunluluğudur. Banka, sizden alınacak her kalemi sözleşmede belirtmeli ve kredi kullanmadan önce bu masrafları detaylı olarak açıklamalıdır.
İhtiyaç kredisi kullanırken bazı masraflar zorunlu gibi görünse de, aslında geri talep edilebilen kalemler vardır. Özellikle fazla tahsil edilen veya tüketiciye yanlış bilgilendirme sonucu kesilen ücretlerde iade hakkı doğar.
● Fazla Alınan Kredi Tahsis Ücretleri: BDDK düzenlemesine göre kredi tahsis ücreti, kredi tutarının binde 5’ini geçemez. Banka bu oranı aşarsa, fark kısmını iade etmekle yükümlüdür. Bu konuda geçmişte birçok tüketici lehine mahkeme kararı verilmiştir.
● Zorunlu Olmayan Sigortalar: Krediyle birlikte yapılan sigorta, ancak tüketicinin yazılı onayıyla geçerlidir. Eğer banka, sigortayı “zorunlu” diyerek yaptırmışsa veya poliçeyi iptal etmek istemenize rağmen buna izin vermemişse, sigorta primini geri talep edebilirsiniz. Bu tür durumlarda poliçenin iptal edilmesiyle birlikte kullanılmayan süreye ait prim iade edilir.
● Eksik Bilgilendirme Durumları: Banka, kredi başvurusu sırasında size masrafları tam olarak bildirmediyse veya sözleşmede açıkça yer vermediyse, bu masraflar da iade kapsamına girer. Özellikle son yıllarda tüketici hakem heyetleri bu konuda yüzlerce olumlu karar vermiştir.
İade talebi yapmak için öncelikle bankaya yazılı başvuruda bulunmanız gerekir. Banka 15 gün içinde dönüş yapmazsa veya olumsuz yanıt verirse, belgelerle birlikte Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru yapılabilir. Bu süreç ücretsizdir ve genellikle 3 ila 6 ay arasında sonuçlanır.
Kredi çekerken masrafları azaltmak mümkündür. Aşağıdaki adımlar, hem başvuru aşamasında hem de kullanım sürecinde avantaj sağlar:
● Toplam Maliyet Oranını (TMO) Karşılaştırın: Bankaların ilan ettiği faiz oranı, toplam maliyeti yansıtmayabilir. TMO; faiz, vergi, tahsis ve diğer masrafları birlikte gösterir. Gerçek karşılaştırma için sadece faiz oranına değil, bu orana bakın.
● Sigorta Poliçesini Kendiniz Seçin: Bankanın zorunlu tutmaya çalıştığı sigortayı farklı bir sigorta şirketinden yaptırabilirsiniz. Bu, genellikle %30’a kadar tasarruf sağlar.
● Kredi Vadesini Uzatmayın: Vade uzadıkça hem faiz yükü hem de sigorta maliyeti artar. Mümkünse kısa vadeli ve küçük tutarlı krediler tercih edin.
● Sözleşmeyi İmzalamadan Önce Okuyun: Basit gibi görünse de en önemli adım budur. Tüm masraf kalemlerinin açıkça yazılı olduğundan emin olun. Eksik veya belirsiz ifadeler varsa düzeltme talep edin.
Kredi kullanmak, doğru yönetildiğinde faydalı bir finansal araçtır; ancak masraf kalemlerini bilmeden atılan adımlar bütçenizi zorlayabilir. Bilinçli bir tüketici olarak, hem başvuru aşamasında hem de sonrasında hakkınızı koruyabilirsiniz.
Unutmayın, bankalar yalnızca mevzuata uygun ücretleri talep edebilir. Fazla veya haksız kesinti yapıldığını düşünüyorsanız, önce bankanızla iletişime geçin; sonuç alamazsanız Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurun.
Her kredi başvurusunda olduğu gibi, ihtiyaç kredisi alırken de masraf ve ücretleri sorgulamak, küçük görünen farkların büyük maliyetlere dönüşmesini engeller. Kredinizi çekmeden önce birkaç dakika ayırıp masrafları incelemek, uzun vadede bütçenizi korumanın en basit ama en etkili yoludur.