Garanti ödemeleri 'bütçe'yi delecek: 3 ay için 22 milyar TL konuşuluyor

31 Mart yerel seçimleri tamamlandı. Seçim bitti, geçim dönemi başladı. 85 milyon, bu aydan başlayarak, izleyen aylarda da devam edecek, ekonomiye ilişkin can yakıcı, bazı adımlarla (vergi artışları ve zamlar) karşı karşıya kalacak.

Ekonomiye ilişkin söz konusu düzenlemeler, Resmi Gazete’de yayımlanacak. 14-28 Mayıs seçimlerinin ardından olduğu gibi yapılan düzenlemelerden sıcağı sıcağına haberdar olmak için Resmi Gazete (gece yarısı yenilendiği için) nöbetleri başlayacak.

Ekonomi yönetimi, bir yandan vergi artışları ve zamlarla seçim öncesinde yapılan harcamalarla iyiden iyiye açıldığı kuşku götürmez bütçenin iki yakasını bir araya getirmeye çalışacak. Diğer yandan da krizle boğuşan Türkiye ekonomisini daha da zorlayan yap-işlet-devret (YİD) projelerine yapılacak garanti ödemelerine kafa yoracak.

Yavuz Sultan, Osmangazi, 1915 Çanakkale köprüleri ile İstanbul-İzmir, Kuzey Marmara, Malkara-Çanakkale, Ankara-Niğde, Menemen-Aliağa-Çandarlı ve İzmir-Çeşme otoyolları YİD yöntemiyle inşa edildi.

Devlet, bu projelere, dolar ya da euro üzerinden araç geçiş garantisi verdi. Söz konusu projelerin tamamında araç geçişleri, garanti sınırının altında kalıyor.

Bu nedenle devlet, YİD modeliyle inşa edilen köprü ve otoyolların yapımını ve işletmesini üstlenen firma ya da firmalara milyarlarca lira garanti ödüyor.

YİD projelerini işleten müteahhitlere, 2024 yılı bütçesinden toplam 73 milyar 830 milyon lira garanti ödenmesi öngörülüyor.

Bu yılın ocak-şubat ve mart döneminde anılan projeleri kullanan araçlara ilişkin geçiş verileri, 2024’te garanti ödemeleri için bütçede öngörülen tutarın aşabileceğini gösterdi.

22 milyar TL

Devlet, YİD kapsamındaki köprü ve otoyollara, garanti ödemelerini daha önce yıllık yapıyordu. Bu süre önce 6 aya, ardından 3 aya düşürüldü. 2023 yılında 3 ayda bir ödeme yapıldı.

Peki, bu yıl 6 aya dönülecek mi? Kaynaklar, bu konuda net bir kararın oluşmadığını, ancak ekonomi yönetiminde, garanti ödemelerinin 3 ayda bir yapılması yönünde bir eğilim oluştuğunu belirtti. Kaynaklar, “Bu yönde bir karar alınırsa 2024 yılı ocak-şubat-mart ayı garanti ödemeleri nisan ayı sonuna kadar yapılacak” diye konuştu.

Kaynaklar, bu yılın ilk çeyreği için köprü ve otoyollara ödenecek tahmini garanti tutarının 21-22 milyar TL’yi bulabileceğini kaydederek, “Yılın tamamı için öngörülen tutar, 73 milyar 830 milyon liraydı. Bu yıl için bütçede öngörülen tutar, garanti ödemelerine yetmeyebilir. Ek kaynak gerekebilir” dedi.

Ödeme ister 6 ayda, isterse 3 ayda bir yapılsın. Köprü ve otoyollar para yutmaya devam edecek. Bu net...