Asgari ücret, 1 Temmuz 2023 itibarıyla yüzde 34 zamla brüt 13 bin 414, net 11 bin 402 liraya yükseltildi. 1 Temmuz 2023 itibariyle uygulanacak olan yeni asgari ücretin belirlenmesi sonrası gözler memur ve emekliye yapılacak olan zamma çevrildi.
ENFLASYONDA DOĞALGAZ ETKİSİ
Emekli ve memur zamları öncesi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamada, "2023 yılı Mayıs ayı TÜFE hesaplamaları kapsamında doğalgaz için 'sıfır fiyat' yöntemi uygulanacaktır" ifadelerine yer verilmişti. Açıklamada ayrıca, 25 metreküp doğalgazdan ücret alınmamasının da hesaplamalara yansıtılacağı ifade edilmişti.
TÜİK, enflasyon verilerini hesaplarken doğalgazın mayıs ayı içerisinde ücretsiz dağıtıldığını göz önüne katacağını, bu uygulamanın da enflasyonda aşağı yönlü 'kuvvetli bir etki yaratacağı' uyarısında bulunmuştu. Bu gelişmeler sonrası TÜİK'in rakamlarına göre, beş aylık zam oranı SGK ve Bağ-Kur emeklileri için yüzde 15,26, memur ve memur emeklileri için ise, yüzde 13,13 oldu.
EMEKLİ VE MEMURA NE KADAR ZAM YAPILACAK?
3 Temmuz 2023 tarihinde açıklanacak olan Haziran ayı enflasyon rakamları öncesi emekli ve memur maaşlarına yapılacak olan zamla ilgili gazeteci Şebnem Arda Boğa'nın sorularını yanıtlayan SGK Uzmanı Özgür Erdursun, tahminlerini şöyle paylaştı:
"Emeklilerin temmuz ayında alacağı zam oranı yüzde 30 olur. Haziran ayı enflasyonu 3 Temmuz'da açıklandığında yüzde 18 bandında bir enflasyon farkı çıkar. Bunun üzerine yaklaşık yüzde 12 refah payı eklenir. Toplamda memurlara ve emeklilere enflasyon ve refah payıyla beraber yüzde 30 zam yapılır."
Memurların en düşük maaşının 22 bin TL'ye çıkarılması noktasına değinen Erdursun, "Seyyanen zam verilir ve bunun üzerine oransal zam yapılır" ifadelerini kullandı.
Çalışan yıla oranla kıdeme göre değişiklik gösteren memur maaşları hakkında Cumhurbaşkanı Erdoğan da, "Memurların en düşük maaşını temmuzda 22 bin liraya yükseltme sözünü verdik.
En düşük emekli maaşının mevcut durumda 7 bin 500 TL olmasına değinen Erdursun, yapılacak olan yeni zamla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Asgari ücrete yapılan yüzde 34'lük oran üzerinden zam yapılırsa en düşük emekli aylığı 10 bin TL'ye tamamlanır. Ancak kök aylığa yapılacak zam oranı yüzde 30 civarında olur. Yani kök aylığı 7 bin 600 TL civarında olan emeklilerin maaşı 10 bin TL'ye tamamlanır."
Emeklilere yapılacak zam oranını da değerlendiren Erdursun, "Büyükşehirlerde evi olmayanları büyük barınma sorunu bekliyor. Ücretler, emekli aylıkları kiraya yetmez" dedi.
7 bin 500 TL'den düşük olan emekli aylıkları Hazine tarafından 7 bin 500 TL'ye tamamlandı. Ancak emekliler Temmuz ayında 7 bin 500 TL üzerinden değil daha düşük olan kendi kök aylıkları üzerinden zam alacaklar. Örneğin, şu an kök aylığı 5 bin TL olan bir emekli 500 TL Hazine desteği ile 5 bin 500 TL alıyor. Temmuz'da enflasyon zammı olursa bu zam 7.500 TL üzerine değil 5 bin TL üzerine gelecek.
Öte yandan, memurların Temmuz 2023 döneminde yüzde 6 düzeyinde düşük kalan toplu sözleşme zammının da iyileştirilmesi gündemde. Memurların yüzde 6 düzeyindeki toplu sözleşme zammının yüzde 10'a tamamlanması öngörülüyor. Görüşmeler ise 1 Ağustos’ta başlayacak.
Son açıklanan enflasyon oranları ile 5 aylık SSK ve Bağ-Kur emekli zammı yüzde 15,26 oldu. SSK ve Bağ-Kur emekli zammı Haziran ayı enflasyon oranı açıklaması sonrası kesinlik kazanacak. Emekli maaşları Ocak ve Temmuz dönemi olmak üzere her yıl 2 defa 6 aylık enflasyon oranı kadar zam alıyor.
Ayrıca Merkez Bankası'nın Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre 6 aylık enflasyonun yüzde 20 seviyesinde olacağı tahmin ediliyor.
EMEKLİ MAAŞI ZAMMI İÇİN REFAH PAYI GÜNDEMDE
Memurlara verilecek refah payından, emekli maaşlarına yapılacak zamma kadar birçok konu Meclis'in gündeminde. Milyonları ilgilendiren düzenlemeler, TBMM'de ele alınacak. Bir diğer düzenleme ise SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin taban maaşına yapılacak iyileştirme. 7 bin 500 TL'nin üzerinde maaş alanlara yönelik seyyanen artış için yasal düzenleme gerekli.
Geçtiğimiz Aralık ayında emeklilere enflasyonun üzerinde refah payı desteği de sağlanarak yüzde 30 zam yapılmıştı. Bu zam sonrası en düşük emekli maaşı 5 bin 500 liraya yükseldi. Ancak enflasyon karşısında değer kaybeden en düşük emekli maaşlarına ara zam yapılarak 7.500 TL’ye çıkarıldı.
