Türkiye'nin demokrasi puanında gerileme

Demokrasi Endeksi’nde 2018 yılında 167 ülke arasında 10 basamak gerileyen Türkiye 110’uncu sıraya düştü. Türkiye’nin demokrasi puanı ise 4.88’den 4.37’ye geriledi. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) ve Daha İyi Yargı Derneği işbirliği ile hazırlanan “Yapısal Reformlar: Orta Gelir ve Orta Demokrasi Tuzakları” Politika Raporu’na göre, ekonomik kalkınmanın yolu, hukukun üstünlüğü ve hesapverir kurumlar inşa etmekten geçiyor.

TÜRKONFED Başkanı Orhan Turan, Türkiye’nin tam ve eksiksiz bir demokrasiyi hak ettiğini vurgulayarak “1996 yılında 3.30 olan demokrasi endeksimiz, 2009’da 5.76’ya kadar yükselmişti. Kişi başı milli gelirimiz de 3 bin dolardan, 10 bin 800 dolar seviyelerine geldi. Hatta 12 bin 300 dolarlara kadar yükseldi. Böylece Türkiye Orta Gelir Tuzağı’nı aşma noktasına ulaşmıştı. Son 5 yılda ise gözle görülür gerileme var” dedi.

'KURUMLAR GÜCÜNÜ DEMOKRASİDEN ALIR'

Yapısal Reformlar: Orta Gelir ve Orta Demokrasi Tuzakları Raporu, Prof. Dr. Erinç Yeldan, Orhan Turan ve Daha İyi Yargı Derneği Başkanı avukat Mehmet Gün’ün katıldığı “Yapısal Reformlar Zirvesi”nde açıklandı. Bağımsız yargı şart Raporda, bir ülkenin kurumlarının, gücünü demokrasiden aldığına işaret edilerek, kural bazlı politika yapımının ekonomide öngörülebilirliği artıracağı ve güveni de sağlayacağına dikkat çekildi.

Raporda ortak demokrasi ve orta gelir tuzağından çıkış yolları şu şekilde özetlendi:

-Tam ve doğru ifşa ile yargılama süreçleri basitleştirilmeli. 4-5 yıl süren davaların 50-100 günde bitirileceği bir sistem oluşturulmalı.

-Yargının üstlenmesi gereken iş yükü, mahkemeler ile avukatlar arasında rasyonel ve mantıklı bir biçimde dağıtılmalı. Kamu kurumlarında hesapverirlik sağlanmalı, kamu görevlilerinin suçlamalarında amir izninin kaldırılmalı.

-Hâkimler Kurulu, şeffaf ve hesapverir olacak bir şekilde yeniden yapılandırılmalı, Adalet Yüksek Kurumu kurulmalı.

-Yargının, yürütmeye karşı bağımsız olması garanti altına alınmalı. Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun üyeleri yürütmeden bağımsız oluşturulmalı. Atamalarda, liyakat ve hesapverirlik hâkim olmalı.

-Siyasi partiler ve meslek kuruluşları dahil seçimlerde temsilde adalet sağlanmalı.

-Yeni ve kapsamlı bir sivil anayasa yapılmalı.

-Kanunlar ve kararnamelerin anayasaya uyumu sağlanmalı. Kanunların bu uyum açısından değerlendirilmesi çerçevesinde Anayasa Mahkemesi’nde iptal davalarının açılmasına olanak sağlanmalı.