Ticaret Bakanı Ömer Bolati AB ile vize serbestisinin de aralarında olduğu milletvekillerinin kendisine yönelttiği soruları yanıtladı. Bakan Bolat konuya ilişkin "Görüşmelerde vize konusundaki sıkıntıların aşılması noktasında şikayetleri en üst perdeden dile getirdiğimizde, 'Yeni bir hazırlık içindeyiz ve vize kolaylığı süreci başlatacağız' cevabını aldık" açıklamasında bulundu.
Bolat, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2024 yılı bütçe görüşmelerinin ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Dahilde işleme rejimine yönelik bir soru üzerine Bolat, Türkiye'nin Anavatan Partisi döneminde dışa açık büyüme modeliyle gelişme yöntemini benimsediğini söyledi.
Zaman içerisinde ham maddeyle daha fazla katma değer elde edemeyen ihracatçıların kapasitelerini karşılamak için yurt dışından ham madde getirip işleyerek ihraç etme yöntemine gittiğini ifade eden Bolat, "Buna dahilde işleme rejimi deniliyor. Şu anda son 10 yılda toplam ihracatımızın içinde dahilde işleme rejiminin payı yüzde 42,6. Toplam ithalatımızın içinde dahilde işleme rejiminin payı yüzde 13,5." diye konuştu.
Bolat, Avrupa Birliği ile ilişkilerinin siyasi diyalog açısından 2019'da durdurduğunu ancak ekonomi ve ticaret noktasında çalışmaların devam ettiğini belirterek göreve geldikten sonra Avrupa Birliği yetkilileriyle 4 temaslarının olduğunu söyledi.
Bakan Bolat, Avrupa Birliği'nin Türkiye ile yeni dönemde yapıcı, ticaret ağırlıklı, Gümrük Birliği'ndeki sıkıntıları karşılıklı telafi etme iradesi gösteren bir tutum sergilediğine işaret ederek "Görüşmelerde vize konusundaki sıkıntıların aşılması noktasında şikayetleri en üst perdeden dile getirdiğimizde, 'Yeni bir hazırlık içindeyiz ve vize kolaylığı süreci başlatacağız' cevabını aldık." dedi.
Taşımacılığa yönelik 10 aylık dönemde kota konusunda akut bir sorunun çıkmadığını dile getiren Bolat, sadece Macaristan ile ilgili bir durumun söz konusu olduğunu ve bununla ilgili de ilave transit ile ikili kota konusunda anlaştıklarını ifade etti.
Bolat, bu tür durumların söz konusu ülkelerle yapılacak ikili görüşmelerle aşılacağını, Avrupa Birliği'nin genel bir konusu olmadığına dikkati çekerek AB'nin söz konusu kotaların artması konusunda ülkelere tavsiyede bulunacağını anlattı.
CEZA OLMAYINCA DENETİM YAPMANIN DA ANLAMI YOK
İç ticarete ilişkin konulara da değinen Bolat, "Fiyatların, emir komuta ile veya her işletmenin, esnafın, şirketin başına birer komando ya da özel harekat dikerek tespit edilmesi mümkün değil." dedi.
Bolat, denetimlerde uygulanan cezaların caydırıcı nitelikte olmasının önemine işaret ederek, "Ceza olmazsa denetim yapmanın bir anlamı yok. Geçen yıl cezalar bu zamanlar bütçe sırasında artırılmıştı. Bu konuda Bakanlık olarak çalışmalarımız olacak. Cezalar ciddi manada artırılacak. Hatta geçici kapatma cezası önereceğiz. Tabii bunu Meclis takdir edecek." ifadesini kullandı.
Alışveriş merkezlerinin (AVM) perakende sektörüne etkisine yönelik bir soru üzerine Bolat, Türkiye genelinde 450 AVM olduğunu ve son birkaç yıldır da yeni AVM açılmadığını söyledi.
Bolat, talebi olmayan hiçbir şeyin üretilmeyeceğini kaydederek "Bizim burada görevimiz, perakende sektörünün, özellikle de küçük esnaf ve sanatkarların yaşayabileceği bir ortam oluşturmak ve buna yönelik kuralları belirlemek." diye konuştu.
Zincir marketler konusunda Bolat, Türkiye'de yaklaşık 40 bini zincir olmak üzere toplamda 80 bin market olduğunu kaydederek "Perakende kanununda yapılan son değişiklikle marketlerin çalışma sistematiği, tedarikçilerle ve üreticilerle olan ilişkileri konusunda zorlayıcı tedbirlerimiz var. Piyasada yaptığımız denetimlere önce marketlerden başlıyoruz. Yanlış yapanın da gözünün yaşına bakmıyoruz. Yeni bir düzenleme konusunda da arkadaşlarımız çalışıyorlar." ifadesini kullandı.
Bolat, kooperatifler konusunda yapılan eleştirilerin haklı olduğunu dile getirerek "Türkiye'de kooperatifçilik yöntemiyle tarımsal ürünlerin pazara arzı noktasında hakikatten arzu ettiğimiz noktaya ulaşamadık. Kadın kooperatiflerine destek konusunda tedbirlerimiz artıyor." dedi.
Gümrük kapılarında yapılan çalışmalara yönelik bir soru üzerine Bolat, şunları söyledi:
"Bizim Hakkari, Van ve Ağrı'da ticari araçların çalışabildiği 3 gümrük kapımız var. Şunu bilmemiz lazım ki gümrükleri açmak karşı ülkenin de iradesine bağlı. Karşı taraf bir gümrük kapısı açacak mı, gerekli altyapıyı sağlayacak mı? Mesela Van'daki Kapıköy'de Türkiye olarak tam tekmil bir hizmet vermeye çalışıyoruz ama İran tarafında yollar noktasında çok ciddi sıkıntılar var."
Komisyonda Ticaret Bakanlığının 2024 yılı bütçesinin yanı sıra Rekabet Kurumu ile Helal Akreditasyon Kurumunun bütçeleri kabul edildi.
