BES planının erken başlaması nedeniyle birikimlerin uzun vadede bileşik getiri ile büyüme potansiyeli oldukça yüksektir.
Bebeklere/Çocuklara BES Yaptırılabilir mi?
Evet,çocuklar ve bebekler için BES yaptırılabilir. Sisteme 0-17 yaş arası tüm çocuklar dahildir. Yeni doğan bir bebek dahi, yasal temsilcisi tarafından BES'e dahil edilebilir. Bu erken başlangıç, birikimin büyümesi için daha uzun bir zaman dilimi anlamına gelir ki bu da bileşik getirinin gücünden maksimum düzeyde faydalanmayı sağlar.
Pratikte, birçok aile çocuklarına doğumundan itibaren BES planı başlatmaktadır.
Çocuklar için BES Mantıklı mı?
Çocuklar için BES birçok açıdan oldukça mantıklı bir yatırım aracıdır. İşte başlıca nedenler:
Zaman Avantajı
BES’e ne kadar erken başlanırsa, birikimlerin büyümesi için o kadar uzun süre olur. 18 yıl gibi bir süre, yatırımların piyasa dalgalanmalarını dengeleyerek sağlam bir getiri elde etmesi için ideal bir vadede olur.
Devlet Desteği
%30 devlet katkısı, sistemi neredeyse risksiz bir yatırıma dönüştürür. Yatırdığınız her 100 TL, anında 130 TL'ye dönüşerek yatırıma başlar.
Düzenli Tasarruf Alışkanlığı
BES, ailelere çocuklarının geleceği için düzenli ve disiplinli bir tasarruf yapma alışkanlığı kazandırır.
Hedef Belirleme
Bu birikim, çocuğunuzun üniversite eğitimi, yurt dışı eğitim masrafları, iş kurması gibi büyük harcamaları için kullanılabilir.
Ancak, BES'in uzun vadeli (en az 10 yıl) bir yatırım olduğu ve erken çekim durumunda devlet katkısından vazgeçmek zorunda kalınacağı unutulmamalıdır.
Kimler Çocuk Adına BES Sözleşmesi Açtırabilir?
18 yaş altı bir çocuk adına BES sözleşmesi ancak yasal temsilciler tarafından açtırılabilir. Yasal temsilciler şunlardır:
● Anne ve Baba: Çocuğun velayeti kendisinde olan anne ve/veya baba.
● Vasi: Mahkeme tarafından atanmış yasal vasi.
Sözleşme açılırken yasal temsilcinin kimlik bilgileri ve çocuğun nüfus kayıt örneği gibi belgeler istenmektedir. Ödemeleri genellikle yasal temsilci yapar, ancak yasal temsilcinin izniyle başka bir kişi (dede, nine, hala, teyze gibi) da "katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödeyen kişi" olarak belirlenip ödeme yapabilir.
Devlet Katkısı Oranı Nedir ve Koşulları Nelerdir?
18 yaş altı BES'te devlet katkısı oranı, yetişkin BES'te olduğu gibi %30'dur. Yani çocuğun hesabına yatırılan her 100 TL için devlet 30 TL katkı sağlar.
Devlet Katkısının Koşulları:
● Yıllık Limit: Yıllık olarak yapılan toplam katkı payı (düzenli ve tek seferlik toplamı), o yıl için belirlenen brüt asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Bu limiti aşan katkı payları devlet katkısına dahil edilmez.
● Stopaj Kesintisi: Devlet katkısı üzerinden %10 stopaj kesintisi yapılır. Yani 30 TL'lik devlet katkısının 3 TL'si kesilir, net 27 TL hesaba yatırılır. Ancak, sözleşme 10 yıl dolmadan ve çocuk 56 yaşına gelmeden yapılan çekimlerde bu stopaj kesintileri iade edilmez.
● Zamanlama: Yapılan ödemeler, ödemenin yapıldığı ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar hesaba devlet katkısı eklenir.
Birikimler Nerede Değerlendirilir?
Çocuğunuz için yaptığınız BES birikimleri, seçmiş olduğunuz emeklilik şirketi tarafından çeşitli yatırım fonlarına yatırılarak değerlendirilir. Fon seçimlerinizi düzenli olarak gözden geçirmeniz önerilir.
Ödemelere Ara Verilebilir mi?
Evet, 18 yaş altı BES'te ödemelere ara vermek mümkündür. Hayatın beklenmedik durumları (işsizlik, gelirde azalma vb.) nedeniyle ödemelere belli bir süre ara verebilirsiniz. Bu durumda:
● Sözleşmeniz iptal edilmez veya dondurulmaz.
● Hesabınızda biriken para, seçili fonlarda değer kazanmaya devam eder.
● Mali durumunuz düzeldiğinde, herhangi bir ceza uygulanmadan ödemelere kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.
● Ara vermiş olsanız bile, 10 yıllık katılım süreniz işlemeye devam eder.
Bu esneklik, BES'i diğer katı tasarruf planlarından ayıran önemli bir avantajdır.
Sözleşmeden Erken Çıkış Nasıl Olur?
18 yaş altı BES sözleşmesinden erken çıkış, planlı emeklilik tarihinden önce ve 10 yıllık zorunlu katılım süresi dolmadan sözleşmenin sonlandırılmasıdır.
Erken Çıkışın Sonuçları:
● Devlet Katkısı Kaybı: Sözleşme süresince alınan tüm devlet katkıları ve bu katkıların getirileri Hazine'ye iade edilir.
● Kendi Birikiminizi Alırsınız: Sadece sizin yaptığınız ödemeler (ana para) ve bu ödemelerin fon getirileri size iade edilir.
● Stopaj İadesi Yoktur: Erken çekimde, devlet katkısı üzerinden kesilen stopajlar iade edilmez.
Bu nedenle, BES'i uzun vadeli bir yatırım olarak düşünmek ve mümkün olduğunca erken çıkış yapmamak önemlidir.
Çocuk 18 Yaşına Gelince Ne Olur?
Çocuğunuzun 18 yaşına gelmesi, BES sözleşmesi için bir dönüm noktasıdır:
● Sözleşme Devri: Çocuğunuz 18 yaşına girdiğinde, sözleşmenin kontrolü otomatikman kendisine geçer. Artık sözleşmeyi yönetme, fon dağılımını değiştirme, ödeme yapma veya durdurma yetkisi tamamen çocuğa aittir.
● Seçenekler: Çocuğunuz 18 yaşına geldiğinde şu seçeneklere sahiptir:
○ Sözleşmeye Devam Etmek: En yaygın seçenektir. Birikim büyümeye devam eder.
○ 10 Yıl Dolduysa Birikimi Çekmek: Eğer sözleşme 10 yılı doldurmuşsa, çocuğunuz birikimini toplu para veya maaş olarak çekebilir. Devlet katkısından tam olarak faydalanır.
○ 10 Yıl Dolmamışsa Beklemek: 10 yıl dolmamışsa, devlet katkısını kaybetmemek için sözleşmenin bitiş tarihine kadar beklemek en mantıklı yoldur.
Bu süreçte ebeveynlerin, çocuklarını BES'in işleyişi konusunda bilgilendirmesi ve onları sözleşmeye devam etmeye teşvik etmesi önerilir.
18 yaş altı BES, çocuğunuzun finansal geleceğini garanti altına almak için harika bir fırsattır. Devlet desteği, uzun vade avantajı ve profesyonel fon yönetimi ile disiplinli bir birikim aracıdır. Karar vermeden önce, farklı emeklilik şirketlerinin çocuk BES paketlerini, fon çeşitliliklerini ve ek sundukları faydaları (ebeveyn vefat teminatı gibi) detaylıca incelemekte fayda var.
