31 Mart yerel seçimlerinde, 2029 yılına kadar görev yapacak belediye başkanları belirlendi. Kayıtlı 61 milyon 441 bin 882 seçmenin bulunduğu seçimde, 1 milyon 32 bin 610 genç ilk kez oy kullandı. 34 siyasi partinin yarıştığı seçimlerde 206 bin 845 sandık kuruldu, yaklaşık bin de seyyar sandık oluşturuldu. Kayıtlı 61 milyon 430 bin seçmenden, 47 milyon 714 bini oy kullandı. Katılım oranı yüzde 78,5 oldu. Yaklaşık 13 buçuk milyon seçmen sandığa gitmedi. 81 ilin tamamında seçime katılım oranı düştü. Katılım oranı en yüksek il yüzde 84,9 ile Manisa, en düşük il ise yüzde 59,6 ile Bingöl oldu.
Kesin olmayan sonuçlara göre, oy dağılımı ve illerdeki durum şöyle:
CHP birinci parti oldu
Seçimi birinci tamamlayan CHP, yüzde 37,7 oy aldı. AKP, 2001 yılından beri ilk kez 2. parti konumuna geriledi, ancak 14 Mayıs 2023 genel seçimlerindeki oy oranını korudu. Yüzde 35,5 oy alan AKP’yi, yerel seçimde çıkış yaparak yüzde 6,2 oy alan Yeniden Refah Partisi, yüzde 5,6 ile DEM Parti, yüzde 5 ile MHP ve yüzde 3,8 ile İYİ Parti izledi. Zafer Partisi yüzde 1,7, Saadet Partisi yüzde 1,08, HÜDAPAR yüzde 0,52, BBP yüzde 0,32, DEVA Partisi yüzde 0,3, BTP ise yüzde 0,24 oy aldı.
CHP, belediye sayısını 22'de 35'e çıkardı
CHP, 2019 yerel seçiminde 11’i büyükşehir olmak üzere 22 olan belediye sayısını, 15’i büyükşehir olmak üzere 35’e çıkardı. CHP, kesin olmayan sonuçlara göre mevcut belediyelerinden Kırklareli ve Hatay’ı az bir oy farkıyla kaybetti. CHP, mevcut belediyelerine Manisa, Balıkesir, Bursa, Denizli, Afyonkarahisar,Kütühya, Uşak, Kırıkkale, Kilis, Adıyaman, Giresun, Amasya, Kastamonu, Bartın ve Zonguldak’ı ekledi. CHP, iller dışında 342 ilçe ve 42 belde de belediye başkanlıklarını kazandı.
AK Parti'nin belediye sayısı 24'e geriledi
31 Mart’ta oylarında gerileme yaşayan AKP’nin 39 olan il belediye sayısı 24’e geriledi. AKP, 12’si büyükşehir ve 12 il olmak üzere 24 ilde seçimi kazandı. AKP, büyükşehirlerde Bursa, Balıkesir ve Denizli’yi CHP’ye; Şanlıurfa’yı Yeniden Refah Partisi’ne kaptırdı. AKP, 365 ilçe ve 50 beldede seçimi önde tamamladı.
MHP'nin belediye sayısı 8'e düştü
2019 yılında 1’ü büyükşehir 11 ilde seçimi kazanan MHP’nin 31 Mart’ta belediye sayısı 8’e geriledi. Manisa Büyükşehir Belediyesi ile Kütahya, Bartın, Kastamonu ve Amasya belediyeler CHP’ye geçti. MHP, 127 ilçe ve 18 beldede belediye başkanlıklarını aldı.
DEM Parti 3'ü büyükşehir 10 ilde kazandı
3’ü büyükşehir 10 ilde seçimi kazanan DEM Parti, Mardin, Diyarbakır, Van, Tuncel, Batman, Siirt, Hakkari, Ağrı, Iğdır ve Muş’ta seçimi önde tamamladı. DEM Parti, ayrı 65 ilçe ve 4 beldede seçimi kazandı.
YRP, ilk kez yerel seçimde kazandı
Oy oranını artıran Yeniden Refah Partisi, ilk kez yerel seçimde 1’i büyükşehir 2 belediye kazandı. Şanlıurfa Büyükşehir ile Yozgat, AKP’den Yeniden Refah Partisi’ne geçti. YRP, 39 ilçe ve 3 belde de seçimi aldı.
İYİ Parti, 1 ilde kazandı
Seçimlere ‘hür ve müstakil’ olarak giren İYİ Parti, yalnızca Nevşehir’i kazanabildi. İYİ Parti'nin kazandığı ilçe sayısı 23, belde sayısı da 3 oldu. BBP de Sivas'ta belediye başkanlığını kazandı.
Harita değişti
31 Mart yerel seçiminde, daha önceki seçimlerden farklı olarak seçim haritasında önemli değişiklikler oldu. Daha önceki seçimlerde kıyı şeridindeki illerde seçimi kazanan CHP, etki alanını Marmara ve Ege ve Karadeniz'de artırdı. Ege Bölgesi'nin tüm illerini CHP alırken, Marmara'da yalnızca Kırklareli, Kocaeli ve Sakarya'yı kazanamadı. Karadeniz'de ise Zonguldak, Bartın ve Kastamonu'yu alarak Karadeniz'in kıyı şeritinde etkisini güçlendirdi.
