Tüm Türkiye’yi yasa boğan depremden etkilenen 11 ilde on binlerce bina tamamen çöktü veya kullanılamaz hale geldi. On binlerce yurttaşımız, çöken binaların enkazlarında can verdi. Deprem bölgesinde evleri yıkılan vatandaşlardan, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) bünyesindeki zorunlu deprem sigortasını yaptıranlar nasıl faydalanacaklarını, hangi şartlarda destekte bulunacağını merak ediyor.
Türkiye'de 'taşınmaz hukuku'nun önde gelen ismi avukat Afşin Hatipoğlu merak edilen sorulara yanıt verdi.
Adıyaman'dan bir vatandaşın, “Halk ikiye bölünmüş durumda, DASK parası alanlar, devletin yardımından faydalanabilecek mi?” şeklindeki sorusuna Hatipoğlu, 7269 sayılı kanunu hatırlatarak, “Hasarlı bina veya işyeri sigortalı ise yapılacak yardımdan sigorta tutarı indirilmez” yanıtını verdi. Hatipoğlu, "DASK alan devlet yardımı da alabilir." dedi.
İşte Hatipoğlu'nun DASK ile ilgili 17 soruya verdiği yanıtlar:
1-) DASK ne demektir?
2000 yılında kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), ülkemizde Zorunlu Deprem Sigortası edindirme, uygulama ve yönetimi faaliyetlerinden sorumlu tüzel kimlikli bir kamu kuruluşudur.
2-) DASK ile Zorunlu Deprem Sigortası’nın ilişkisi nedir?
DASK, zorunlu deprem sigortasının usul ve esaslarını belirleyen ve yöneten kurumun kısaltılmasıdır. Vatandaşın konutu için yaptırdığı sigortanın gerçek adı, ‘’Zorunlu Deprem Sigortası’’ dır. Halk arasında söylenegeldiği gibi DASK diye bir sigorta çeşidi aslında yoktur. DASK bir devlet kurumu kısaltmasıdır, TKGM, EGM, DSi.. gibi kısaltılmış kurum isimlerinden bir farkı yoktur.
3-) Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun dayanak kanunu ve bu kanunun amacı nedir?
DASK’ın dayanak kanunu, 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu’dur.
Bu kanunun amacı ise: binalarda deprem sonucu meydana gelebilecek maddi zararların karşılanmasını teminen yaptırılacak zorunlu deprem sigortası ile sigorta şirketlerince teminat verilemeyen veya teminat verilmesinde güçlükler bulunan çeşitli afetler ve riskler sonucu meydana gelebilecek maddi ve bedeni zararların karşılanabilmesini teminen sunulacak sigorta ve reasürans teminatlarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
4-) DASK’tan sorumlu bakanlık hangisidir?
Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan veya Bakanlıktır. Bugün itibari ile sorumlu bakan Hazine ve Maliye Bakanı, Dr. Nureddin Nebatidir.
5-) DASK yönetimi nasıl oluşur ve üyeleri kimlerdir?
DASK, biri başkan olmak üzere toplam yedi üyeden oluşan "Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim Kurulu" tarafından yönetilir.
15.02.2023 tarihi itibari ile yönetim kurulunda şu isimler bulunmaktadır; Başkan, Fatma Ebru GENÇOSMANOĞLU, Genel sekreter Mesut GÜÇLÜ, üyeler; Vedad GÜRGEN, Yunus SEZER, Prof. Dr. Alper İLKİ, Özgür OBALI, Erdal TURGUT
6-) DASK yönetim kurulu üyeleri ücret alır mı?
Üyelere, kamu iktisadi teşebbüslerinde yönetim kurulu üyelerine ödenen aylık ücret ve diğer ödemeler tutarında ödeme yapılır.
7-) Zorunlu Deprem Sigortası nedir, neleri kapsar?
Binalarda depremin doğrudan neden olduğu maddi zararlar ile deprem nedeniyle ortaya çıkan yangın, infilak, dev dalga (tsunami) ve yer kayması sonucu oluşan maddi zararları teminat altına alan zorunlu sigortayı ifade eder.
8-) Kimler Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmak zorundadır?
23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya sağlanan kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tâbidir.
9-) Kimler Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmak zorunda değildir?
9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar ile 634 sayılı Kanun kapsamında olsalar dahi tamamı ikamet dışı amaçlarla kullanılan binalar zorunlu deprem sigortasına tâbi değildir.
10-) Sigortalı Tazminat alma hakkını ne zaman kazanır?
Zorunlu deprem sigortası bulunan ve deprem nedeniyle hasar gören binalara ilişkin tazminat, gerekli bilgi ve belgeler ile hasar tespitinin tamamlanmasını müteakip en geç otuz gün içinde ödenir.
11-) Sigortalı Tazminat alma hakkını ne zaman kaybeder?
Malik veya intifa hakkı sahibi, hasarın projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek tadilat nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi durumunda, sigortadan tazminat alma hakkını kaybeder.
12-) Depreme uğrayan binalarda hasar tespiti nasıl yapılır?
Hasar tespiti, Kurum tarafından görevlendirilen ilgili branşlarda ruhsat sahibi sigorta eksperleri tarafından yapılır.
13-) Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında Azami Teminat Tutarı ne kadardır?
Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında, bir mesken için verilebilecek azami teminat tutarı yapı tarzı ayırımı yapılmaksızın 2022 yılı için 640 bin TL'dir.
14-) Zorunlu Deprem Sigortasınının Azami Teminat Tutarını aşan kısmı için vatandaş ihtiyari sigorta yaptırabilir mi?
Doğal Afet Sigortaları Kurumu dışındaki kişi ve kuruluşlar Zorunlu Deprem Sigortası yapamaz. Ancak Zorunlu Deprem Sigortası yapılan bağımsız bölüm veya binaların yeniden yapım değerinin 4’üncü maddeye göre hesaplanan sigorta bedelinden yüksek olması durumunda söz konusu sigorta bedelini aşan kısım için Zorunlu Deprem Sigortasının yapılmış olması kaydıyla, sigorta şirketleri tarafından ihtiyari deprem sigortası yapılabilir.
15-) Zorunlu Deprem Sigortası olan konutlar devletten yardım alabilir mi?
7269 sayılı kanunun 29. Maddesinin yedinci fıkrasına göre; “Hasarlı bina veya işyeri sigortalı ise yapılacak yardımdan sigorta tutarı indirilmez” buna göre depremde mağdur olmuş bir vatandaşımız hem DASK ödemesini, hem de devlet yardımlarını alabilir.
16-) Zorunlu Deprem Sigortası olmayan konutlar devletten yardım alabilir mi?
7269 sayılı kanunun 29. Maddesinin sekizinci fıkrasına göre; ‘’ Zorunlu deprem sigortası kapsamındaki binalar için, bu Kanundan ve ilgili diğer mevzuattan doğan Devletin konut kredisi açma ve bina yaptırma yükümlülükleri, zorunlu deprem sigortası yaptırılmamış olmasının tespit edilmesiyle birlikte ortadan kalkar.’’ Buna göre DASK’ı olması gerekirken, DASK’ı olmayan konutlar devlet yardımlarından faydalanamaz.
17-) Deprem sonrasında birden fazla konutu olan vatandaşların durumu nasıl belirlenecektir?
7269 sayılı kanunun 29. Maddesinin dördüncü fıkrasına göre; ‘’ Kendisine veya eşine ait o yerde aynı cins müstakil hasarsız başka bir binası veya dairesi olan ailelere bina ve inşaat kredisi verilemez.’’ Buna göre, ayrıca hasarsız bir konutu olan vatandaş, devlet yardımından faydalanamaz.
