Türkiye'nin önde gelen tekstil markalarından Zara'nın bir yıldır hazır siparişlerini teslim almakta sıkıntı yaşadığı, üretici firmalardan destek talep ettiği ortaya çıktı.
Dünyanın büyük moda perakendecilerinden Inditex'in önde gelen markalarından Zara'nın, bu yıl, kuruluşundan bu yana en büyük kâr oranlarına ulaşmasına rağmen ödemeleri geciktirmesinin üreticileri zor durumda bıraktığı belirtiliyor.
Ekonomim yazarı Didem Eryar Ünlü "Zara’nın hazır olan siparişleri üreticilerinin depolarında bekletiliyor" başlıklı yazısında, Zara ve Zara Home olarak 2 binden fazla mağazaya sahip olan firmanın tutumunun sektördeki yansımalarını şöyle aktardı:
"Zara ve Zara Home 2 bin üzerinde mağazaya sahip. Zara’nın üretiminin yüzde 97’si İspanya, Portekiz, Türkiye, Fas, Hindistan, Pakistan, Vietnam, Kamboçya, Bangladeş, Çin, Brezilya ve Arjantin’de faaliyet gösteren 12 tedarikçi topluluğu tarafından gerçekleştiriliyor. Zara, yılın ilk 6 ayında Zara Home ile birlikte 12.36 milyar Euro ciroya ulaşarak, grup satışlarının yüzde 73.3’ünü oluşturdu.
TEDARİKÇİLER ZOR DURUMDA
31 Temmuz 2022 yılında Arjantin ve Türkiye’yi, h'iperenflasyonist ekonomiler' olarak tanımlayan Zara, 2022 yılından bu yana Türkiye’de yükselen maliyetlerden dolayı siparişlerini keskin bir şekilde azalttı. Sektörden bazı kaynaklardan aldığımız bilgilere göre, şirket yaklaşık 1 senedir satın alma süreçlerinde de etik bir davranış sergilemiyor.
Türkiye’de önemli bir 'oyun değiştirici' konumunda olduğu için, tedarikçilerin büyük bir bölümü bu uygulamaya tepki vermekten çekinerek, şartları kabul etmek zorunda kalıyor. Fakat bu durum iplikten, boyamaya, dokumadan, konfeksiyona, aksesuardan, ambalaja ve lojistiğe kadar sektörün tüm oyuncuları açısından büyük kayıplara yol açıyor.
'BİZE DESTEK OLUN' TALEBİ
Normal uygulama şöyle: Zara siparişini verdikten sonra; kumaşın hazırlanması, üretim süreci, kontrol süreci yaklaşık 8 haftayı buluyor. Ürünün teslimi ve kabulünden yaklaşık 15 gün sonra, Zara 90 gün içinde ödemeyi gerçekleştiriyor. Bugün yaşanan ise, tamamen sistem dışı bir uygulama. Sektör kaynaklarından aldığımız bilgilere göre, Zara yükleme tarihi gelen ürünleri bekletiyor ve tedarikçilerinden kendi depolarında tutmalarını talep ediyor. Bu uygulaması için ise: Depomda yer yok; satışlar düştü, bize yardımcı olun, destek olun” talebinde bulunuyor.
Oysa rakamlar, Zara’nın bu sene kurulduğu günden bu yana en büyük kar oranlarına ulaştığını, rakipleri ile arasındaki farkı kapanamaz şekilde açtığını ortaya koyar nitelikte.
ZARA’NIN SİPARİŞİ 'SENET' GİBİYDİ
Sektör temsilcileri, “Zara’nın siparişi bir senet gibiydi. Siparişler zamanında yüklenir üreticilerde bekletilmezdi. Bugün ise bazı siparişlerde Zara tek taraflı olarak bu tarihleri ucu açık bir şekilde öteliyor. Depolama, ürünlerin sigortası gibi ek maliyetler yaşıyoruz. Nakit akışı duruyor, bu da finansal programımızı olumsuz bir şekilde etkiliyor. Ayrıca, siparişleri biz geciktirsek ceza ödüyoruz” diyorlar.
Durumu biraz daha katlanılabilir bir hale getirmek amacıyla, “teslimat süresini uzattığın kadar, ödeme süresini kısalt ” demişler, ama cevap bile alamamışlar.
AMAÇ NET: OPTİMİZASYON
Peki neden bunu yapıyor diye sorduğumuzda ise, sektör temsilcilerinin cevapları net: Optimizasyon. 'Zara, tedarikçilerini zor durumda bıraksa da, kendi mağaza satış hızını optimumda tutmayı, ürünlerinin kendi depolarında bekleme süresini azaltmayı amaçlıyor' diyorlar."
