Bol seçenekli zam... Zamdan hem özel sektör hem de kamu etkilenecek

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu kurum ve kuruluşlarından gelirlerin artırılmasını, giderlerin de azaltılmasını istiyor. Gelirlerin artırılması, kamunun sunduğu mal ve hizmetlere zam yapılması anlamına geliyor. Köprü ve otoyollar da zamlanacak hizmetler arasında yer alıyor.

Türkiye’de köprü ve otoyollarda ikili yapı söz konusu. Bir yanda devletin (Karayolları Genel Müdürlüğü’nün), diğer yanda özel sektörün yap-işlet-devret (YİD) modeliyle işlettiği köprü ve otoyollar bulunuyor.

1 Ocak zammı

Karayolları Genel Müdürlüğü, köprü ve otoyollara en son 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere zam yaptı. Kamuya ait köprü ve otoyol geçiş ücretleri yüzde 76, özel sektörün işlettiği köprü ve otoyol ücretleri de ortalama yüzde 50 oranında arttı.

Bu zammın ardından Karayolları Genel Müdürlüğü’nün işlettiği otoyollarda otomobil için en düşük geçiş ücreti 9 TL, en yüksek geçiş ücreti 84 TL, boğaz köprüleri tek yön otomobil geçiş ücreti 15 TL olarak belirlendi.

YİD projelerine ait köprülerin otomobil için geçiş ücretleri; Osmangazi Köprüsü'nde 290 TL, 1915 Çanakkale Köprüsü'nde 295 TL, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nde 35 TL oldu.

Devletin büyük yükü

Prof. Dr. Uğur Emek’in hesaplamasına göre YİD projelerinde sözleşmede öngörülen geçiş ücreti ile gişede uygulanan geçiş ücretleri arasında büyük fark bulunuyor. Devlet bu farkı, her bir araç için “katkı payı” adı altında ilgili projeyi işleten müteahhitlere ödüyor.

Örneğin Osmangazi Köprüsü’nün sözleşme ücreti bin 595 TL. 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere gişede geçiş ücreti 290 TL olarak belirlendi. Karayolları Genel Müdürlüğü, aradaki farkı (bin 305 TL) (geçen her bir araç için) işletmeciye ödüyor. Devlete, bu milyarlarca liralık yük oluşturuyor.

Seçenekli zam

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü, gelirleri artırmak üzere gerek kamunun gerekse de özel sektörün işlettiği köprü ve otoyollarla ilgili zam hazırlığı yapıyor. Bu çalışma, değişik oranlarda zammı içeriyor. Buna göre gelir hesapları yapılıyor.

Kaynaklar, zamla ilgili çalışma hakkında “Alternatif oranları içeren bir çalışma yürütülüyor. Bu çalışma tamamlanınca karar mercilerine sunulacak. Gerekli onayların alınmasının ardından da uygulamaya girecektir” dedi.

Peki, köprü ve otoyollara zam ne zaman yapılır? İktidar, başta enerji olmak üzere bir dizi zammı yılın ikinci yarısında yapacak gibi görünüyor.

Köprü ve otoyol zammının da temmuz ayında gündeme gelmesi olasılık dahilindedir.
Yaz mevsimi sıcak geçecek..